Ali NARİN / Köşe Yazarı

ANAYASANIN 10 MADDESİNİ TAKAN YOK..

 SALDIM ÇAYIRA MEVLEM KAYIRA ANLAYIŞI DEVAM EDİYOR.

2005 yılında “özürlüler yasası” adı altında bir yasa yürürlüğe girmişti. Bu yasa, başta yerel yönetimler olmak üzere kamu kurum ve kuruluşlarına bazı yükümlülükler getiriyordu. Yasaya göre 2012’ye kadar yol, yaya geçidi, binalar, toplu taşıma gibi kamusal hizmetler, engelliler için erişilebilir duruma getirilecekti. Bu süre doldu ancak yerel yönetimlerin ve kamu kurumlarının yasayı dikkate alarak, binalarını engellilerin ihtiyaçlarına göre düzenlediğini söylemek ne yazık ki mümkün değil. Şimdi sivil toplum kuruluşu olarak ve engelliler devlet aleyhine, belediyeler aleyhine tazminat davaları açmaya hazırlanıyoruz.
EĞİTİM İSTİHDAM AYRIMCILIK SORUNLARIEngellilerin yaşadığı sorunlar ulaşımla sınırlı değil. Engelliler eğitim, istihdam ve ayrımcılık gibi konularda da pek çok problemle karşılaşıyor. Engellilerin eğitim – öğretimlerine devam edebilecekleri yeterli sayıda okul yok. Eğitim kurumlarının yetersizliği pek çok ailenin özel eğitim kurumlarına yönlenmesine sebep oluyor. Ortopedik engelli olup devlet kurumlarında eğitimine devam etmek isteyenleri de imar problemleri bekliyor. Her okulda ulaşımı rahatlatacak rampalar ve engelliler için ayrılmış bir tuvalet ne yazık ki yok. Türkiye’de trafik kazalarından, çatışmalardan ötürü her yıl binlerce sakatlık meydana geliyor. Sakatlık üreten bir toplum olmamıza rağmen eğitim müfredatımızda bu konuya değinilmiyor, engellilik konusunda bilinçlendirme çalışmaları yapılmıyor.Engelli vatandaşlar eğitimlerini tamamlasalar bile istihdam problemiyle karşılaşıyorlar. Devlet, engellilik kontenjanıyla memur atamaları yapsa da bu yeterli olmuyor. Engellilerin kariyer yapma olanakları da yok denecek kadar az. Adeta bir lütuf gibi yerleştirildikleri işlerde, bir üst kademeye geçmeleri, yönetici konumunda bulunmaları hayal gibi.Devletin görmezden geldiği, umursamadığı, çözüm bulmadığı sorunlar bir tarafa biz de farkında olarak ya da olmayarak engellileri görmezden geliyoruz. Bir otobüs şoförü toplu taşıma araçlarını ücretsiz kullandığı için engelli vatandaşı aşağılayabiliyor, zihinsel engelli bir çocuğun yaptıkları anlayışla karşılanmayabiliyor, bedensel engellilere yönelen bakışlar onları incitebiliyor.

ÖZÜRLÜ  ÖZEL TERTİBATLI  ENGELİ ARAÇ SORUNLARI

Yaklaşık olarak 12 milyon üstünde engelli (özürlü, sakat) vatandaşımız var. Engellilerin dağılımına bakıldığında yüzde 1.25'inin ortopedik, binde 60’ının görme binde 37'sinin işitme, binde 48’isinin zihinsel ve yüzde 9.70’nin de diğer engellilerden oluştuğu görülüyor.

Silindir hacmi 1600 cm3 ün altında dizel motorlu araç bulmanın neredeyse imkansız olması, engellilerin daha yüksek yakıt tüketen benzinli araçlara yönelmesine, bu durum da bir taraftan ekonomik açıdan desteklenmesi gereken engellilerin bütçesine ek bir yük getirirken diğer taraftan daha pahalı bir yakıtın kullanımı dolaysıyla ülkemizin petrol faturasının kabarmasına yol açmakta.

 Engelli tarafından ÖTV ödenmeden alınan aracın aradan  kaç yıl geçerse geçsin malul veya engelli şartlarını taşımayanlara devredilmesi durumunda, daha önce aracın sıfır olarak alınmasında  tahsil edilmeyen ÖTV nin alınmasına yönelik uygulamada, iyi niyetli engelli vatandaşlar için önemli bir sorun oluşturmakta.

5150  SAYILI  SOSYAL SİGORTALAR VE GENEL SAĞLIK SİGORTASI

Kanunu”nun “Zorunlu Genel Sağlık Sigortalısı” olunmasına ilişkin hükmü 1 Ocak 2012 tarihinde yürürlüğe girecek. Herhangi bir sosyal güvencesi olmayan vatandaşlar zorunlu genel sağlık sigortalısı olacağı için evde oturan kişi sayısı ve eve giren gelir kişi sayısına bölündüğünde aylık kişi başına düşen geliri; 279 TL ve altında olanların primlerini devlet ödeyecek. Aylık eve giren gelir kişi sayısına bölündüğünde aylık kişi başına düşen geliri 279 TL üzerinde olan çalışmayan, emekli de olmayan ve 18 yaşından büyük bütün vatandaşlar sağlık hizmetlerinden faydalanmak için devlete prim ödemek durumunda kalacak.

Bu engelli olan, olmayan herkesi ilgilendiren, bir konu.

Ancak engellilerin kullanmak zorunda olduğu ilaç, protez ve cihazlar düşünüldüğünde bu, engelliler için içinden çıkılmaz bir hale bürünüyor. Pek çok engelli muhtaçlık maaşını alamadığı gibi sağlık hizmetlerinden faydalanmak için devlete ödeme yapmak zorunda kalacak. İlk etapta herkesin sağlık sigortalı olması olumlu bir gelişme gibi gözükse de bu durum pratikte beklenmeyen sonuçlara yol açabilecek gibi gözüküyor. Sağlık sigortası şartlarının en azından engelliler için olumlu hale getirilmesi yönünde devletle görüşmeler devam ediyor. Görüşmelerin engellilerin lehine sonuçlanmasını umut ediyoruz.

ÇALIŞAN ENGELLİNİN EMEKLİLİK SORUNLARI

4857 sayılı yasa uyarınca çalışan özürlü işçiler. “Pozitif ayırımcılık” dendi, nerede bu pozitif ayırımcılık, bir türlü göremedik. Herkes emekli edildi, özürlülere gelince hiçbir şey yok. Pozitif ayırımcılık deniyor ama özürlüler emekli olabilmek için hastane hastane gezdiriliyor, âdeta süründürülüyor.!

İşin özü bize düşen sadece ve sadece
Engellilerin önündeki engelleri kaldırmak
İnanın onların başka bir şeye ihtiyaçları yok…