AYDIN VALİLİĞİNDEN SOKAK ÇOCUKLARI AÇIKLAMASI

Kentleşme ve nüfusun hızlı artışı ile ülke içi ve dışı göç etkisiyle sokaklarda çalışan,
çalıştırılan, yaşamak zorunda kalan çocukların sayısının giderek arttığı görülmektedir.
        Sağlıklı ve sıcak aile ortamının huzurunu yaşamak yerine, örgün eğitime dâhil olabilecek
yaştaki çocukların, okul yerine sokağın bilinmeyen ve risklerle dolu ortamında bulunmaları,
kişiliklerinin oluşma aşamasında sokağın etkisinde kalmaları çocukların, ailelerinin ve
nihayetinde toplumun çözülmesine ve pek çok tehlikenin ortaya çıkmasına neden olacaktır.
        Bu durumun ilimiz açısından da genel bir sorun haline gelmemesi, bugüne dek ortaya
çıkan ve çıkması muhtemel olan münferit sorunların çözümü için kurumlarımızca başlatılan
çalışmalar devam etmekte olup, yeni tedbirlerin alınması ve çalışmalara yeni bir ivme
kazandırılması amacıyla aşağıdaki tedbirlerin alınması uygun görülmüştür.
        1) Çocukların her ne şekilde olursa olsun (hurda toplama, çöp toplama, mendil satma, su
satma, sakız satma, araba camı silme vb.) sokakta çalışmaları veya çalıştırılmaları Valiliğimizce
yasaklanmıştır. Bu hususla ilgili olarak;
        a) Sokakta çalıştığı-çalıştırıldığı tespit edilen çocuklar Belediye Zabıta Ekipleri, Güvenlik
Güçleri tarafından tespit edilerek, muhafaza altına alınacak, muhafaza altına alınan çocuk veli/
vasi veya birinci dereceden yakınlarından birine teslim edilecektir.
        b) Çocuğunu teslim almak üzere gelen yakınına çocuğun sokakta çalışması/ çalıştırılmasını
yasaklayan mevzuat hükümleri ve Valilik Kararı tebliğ edilerek tekrarı halinde uygulanacak
yasal işlemler hakkında bilgi verilecektir. Çocukla ilgili yürütülen işlem ivedilikle ilgili Sosyal
Hizmet Merkezi Müdürlüğü’ ne aktarılacaktır.
        c) Çocuğun Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü Meslek Elemanlarınca
ailesine ziyaret gerçekleştirilecek, ailenin ihtiyaç duyduğu sosyal hizmet modelleri kapsamında
gerekli müdahalelerde bulunulacaktır.
        d) Çocuklarının sokakta çalıştığı ikinci kez tespit edilen ailelere teslim sırasında İdari para
cezası uygulanacaktır.
       e)  Çocuklarını sokakta çalıştıran ailelere gerekli tebligatlar yapılmakla birlikte tekrarında
idari para cezası verilecek, haklarında Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunulacaktır.
Yapılan işlemler Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü’ne ivedilikle bildirilecektir.

        2) Sokakta çalıştığı/ çalıştırıldığı Belediye Zabıta Ekipleri ve/ veya Güvenlik Güçlerince
tespit edilen yabancı uyruklu çocuklar, muhafaza altına alınarak ivedilikle gerekli işlemlerin
başlatılabilmesi için İl Göç İdaresi Müdürlüğü’ne, veri havuzuna işlenebilmesi için ilgili Aile,
Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü’ne bildirilecektir. İl Göç İdaresi Müdürlüğü söz
konusu çocukların aileleri hakkında ilgili mevzuat hükümleri uyarınca işlem başlatacaktır.        
        3) Aydın ili genelinde 18 yaşından küçüklere kanunca yasaklanan tekel ürünleri, sigara,
alkollü her türlü madde ve keyif verici maddelerin ve kanunda yasaklanmayan koklamak
suretiyle bağımlılık yapan çakmak gazı satışı yapılmayacaktır. Bu konuda Güvenlik Güçlerince
ilgili işletmelere tebligat yapılacaktır. Bu ürünlerin satışını yapan müessese çalışanları ve
sahipleri ile bu maddeleri satın alan 18 yaşından küçüklerin veli veya vasilerine ceza
uygulanacaktır.
        4) Her türlü kimyevi uyuşturucu veya psikotorop maddeler ile çakmak gazının kullanım
amacı dışında kullanılmaması, kullanım amacı dışında kullanan kişilere ya da aracılara ve
özellikle 18 yaşından küçük olanlara her ne amaçla olursa olsun satışı, muhafaza için verilmesi,
taşıttırılması yasak olduğundan Güvenlik Güçlerince ilgili iş yerlerine gerekli tebligatlar ve
devamında takibi yapılacaktır.
        5) On sekiz yaşın altındaki reşit olmayan çocuklar; gemi, tren, otobüs gibi toplu taşıma
araçlarında, mezarlıklarda, nikâh salonlarında ve bar, diskotek gibi eğlence merkezlerinde,
cadde ve sokakların kaldırımlarında veya akan trafik içinde, umuma açık yerlerde ve benzeri
yerlerde çalıştırılamayacaktır. Sokak, cadde, meydan, gar, otogar, durak, tarihi ve kültürel
mekânlar, ibadethane ve müştemilatı, terk edilmiş yapılar, inşaatlar, bankaların ATM' leri,
köprü altları gibi yerler barınmak amacı ile kullanılmayacaktır.
        6) Çocuklara sokakta dilencilik yaptırılması yasak olup, sokakta dilendirilen çocuklar
hakkında Madde 3’ te yer alan hizmet prosedürü uygulanacak olup ayrıca 5395 sayılı Çocuk
Koruma Kanununun 5. Maddesi gereği işlem yapılacaktır.
        7) Eğitim haklarından yoksun kalan ya da kalma riski yaşayan sokakta çalışan çocuklara
yönelik olarak İl Milli Eğitim Müdürlüğünce;
        a) İdaresi altında bulunan veya büyütmek, okutmak, bir meslek veya sanat öğretmekle
yükümlü olduğu kişi üzerindeki yetkisini kötüye kullanarak; ilköğretim çağındaki çocuklarını
okula göndermeyen, okula kayıtlı çocuğunu sene içinde devam ettirmeyen, bu hususta ihmali
görülen ailelere de İl Milli Eğitim Müdürlüğünce tebligat yapılmakla birlikte 5287 sayılı Türk
Ceza Kanununun 232. maddesine göre cezai işlem uygulanacaktır.
        b) İlimizde sokakta çalışan çocuklar konusundaki çalışmalara İl Milli Eğitim Müdürlüğü,
Halk Eğitim Merkezlerinde açılacak ücretsiz mesleki eğitim ve beceri kazandırma kursları ile
katkıda bulunulacaktır. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü ve diğer ilgili
kurumlarla ortak açılacak ve yürütülecek bu kurslara özellikle Valilik Kararı kapsamına giren
çocukların katılımının sağlanması için her türlü önlem alınacaktır.
        c) Cazibe Merkezi haline gelen internet cafe ve oyun salonlarının risklerinden çocukları ve
gençleri korumak amacıyla Güvenli İnternet Kullanımı hakkında okullarda bilgilendirme
faaliyetlerine önem verilecektir.

        d) Okula kayıtlı olup, sosyo-ekonomik yoksulluk çektiği tespit edilen çocukların bilgileri
Rehberlik Servislerince hazırlanacak Durum Değerlendirme Raporu ile ilgili Aile, Çalışma ve
Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğüne iletilecektir.
        8) Sokakta çalışan çocukların okul dışındaki vakitlerini değerlendirebilmek, kendilerini
geliştirebilmelerine imkân sağlamak amacıyla, Gençlik ve Spor İl Müdürlüğünce ücretsiz spor
kursları açılacaktır. Açılacak kurslara özellikle bu kapsama giren çocukların katılımını
sağlamak için her türlü önlem ve teşvik edici tedbirler alınacaktır. 
        9) Sokakta çalıştığı/ çalıştırıldığı tespit edilen çocukların bilgisi, Aile, Çalışma ve Sosyal
Hizmetler İl Müdürlüğü tarafından İl Sağlık Müdürlüğü’ ne bildirilecek olup, İl Sağlık
Müdürlüğünce;
        a) Madde bağımlısı çocukların teşhis, tedavi ve rehabilitasyonuna yardımcı olmak üzere
çalışmalar başlatılacaktır.
        b) Yabancı Uyruklu (Suriyeli) çocukların sağlık takipleri yapılacaktır.
        10) İlimizde sokakta çalışan veya çalıştırılan çocuk sorunu ile mücadele etmede en önemli
önleyici davranış şekli bu çocukların satmış oldukları malzemeleri almamak sureti ile
yapılacaktır. Bu nedenle; bu çocukların sattıkları malzemelerin alımının engellenmesi için ilgili
STK, Belediyeler, Kamu kurum ve kuruluşları ile yürütülecek toplumsal duyarlılık ve
farkındalık yaratacak projeler üretilmesine öncelik verilecektir.
        11) Sokakta çalışan çocukların rehabilitasyonuna yönelik hazırlanan İl Eylem Planında
ilgili kurum kuruluşların görev ve sorumlulukları tanımlanmıştır. Her kurum belirtilen
işbirlikleri çerçevesinde kendi görev ve sorumluluklarının yerine getirilmesinde yükümlü
kılınmıştır. Kurumlar yürüttükleri çalışmalar hakkında ilk altı aylık dönemde her ay, ikinci altı
aylık dönemde 2 ayda bir olmak üzere Aydın Valiliğine gönderilmek üzere Aile, Çalışma ve
Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğüne bilgi verilecektir. İlgili Kamu Kurum ve Kuruluşları söz
konusu çocuklar hakkında 5395 sayılı kanun kapsamında değerlendirme yapılması için Aile,
Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğüne bildirimde bulunacaktır.
        12) 5442 Sayılı İl İdaresi Kanununun 66. Maddesi gereği ve Valiliğimizce hazırlanmış
2021/1 sayılı karar gereği Valiliğimizce hazırlanmış bu genelgede belirtilen hususlara ve karara
aykırı davranan, tatbik ve icrasına muhalefet eden, zorluk çıkaran kişilere, kamu düzenini ve
esenliğini bozan çocukların veli vasi ya da kanuni temsilcisine ve bu çocuklardan hizmet ve mal
satın alanlara, idari emir ve işlemlere aykırılıktan dolayı, fiil ayrı bir suç teşkil etmediği takdirde
5326 sayılı Kabahatler Kanununun 32. ve 33. Maddesi ve diğer hükümleri gereği yasal işlem
uygulanacaktır.
Kamuoyuna saygı ile duyurulur.
Aydın Valiliği