HORMON BOZUKLUĞU HASTALIK KAYNAKLI OLABİLİR

Vücuttaki birçok hormonun üretilip salgılanmasından sorumlu olan hipofiz bezi, bazen kendisinden kaynaklanan hastalıklar nedeniyle pek çok sağlık sorununa neden olabiliyor. Bu problemlerin başında gelen hipofiz bezi adenomları, çevre dokuları sıkıştırıcı etkisinin yanında özellikle en yakın komşu organ olan göz sinirlerine uyguladığı baskıyla da görme kaybına yol açabiliyor. Burun deliklerinden girilerek yapılan endoskopik cerrahiler sayesinde hastalar konforlu bir şekilde sağlığına kavuşabiliyor. Memorial Antalya Hastanesi Beyin, Sinir ve Omurilik Cerrahisi Bölümü’nden Prof. Dr. Mahmut Akyüz, hipofiz bezi tümörleri ve tedavisi hakkında bilgi verdi.

Kadınlarda daha sık görülüyor

Hipofiz bezi adenomları iyi huylu tümörlerdir. Beynin ortasında, vücut hormonlarını kontrol eden küçük bir bezin anormal olarak hücre çoğalması sonucu ortaya çıkardığı yapılardır. Bazen salgıladıkları hormon sayesinde tespit edilir, bazen de hiç hormon salgılamadan görme bozuklukları ile fark edilebilir. Halk arasında devlik-cücelik denilen birtakım hastalıklara, hormonal bozukluklara neden olabilir. Adenomlar nedeniyle hormon fazlalığı ya da hormon eksikliği meydana gelebilir. Hormonal dengelerinin değişkenliğinden dolayı kadınlarda daha sık görülür. Erkeklerde hormon aktif olmayan tümörlerin varlığı daha fazladır.

Hipofiz bezinden salınan hormonlar ve görevleri şunlardır;

• Prolaktin (Süt hormonu)
• FSH, LH (Cinsiyet hormonları)
• GH (Büyüme hormonu)
• ACTH ( Tuz ve su dengesi ve kortizon salınması)
• TSH (Tiroit uyarıcı hormon)

El ve ayaklar normalden fazla büyükse…

Cushing sendromu denilen yani kortizon hormonunun fazla olduğu adenomalarda; şişmanlık, tansiyon ve şeker yüksekliği, obezite gibi durumlar ortaya çıkmaktadır. Fakat bunlar ancak hastanın obezite nedeniyle incelendiğinde anlaşılabilir. Hastanın el ve ayakları, burun ucu, çene hatta kalp gibi organlarında kendisinin de fark etmediği ancak bir uzman tarafından incelendiğinde belirlenebilen birtakım anatomik bozukluklar ortaya çıkabilir.

Burun deliğinden endoskopik cerrahi

Tümörler, genelde iki görme sinirinin hemen altında, 1’e 1 cm’lik bir alana yerleşir. Birtakım anatomik yapılara sahip olduğu için eğer görme bozukluklarına ya da hastanın hormon eksikliğine veya fazlalığına neden olmuşsa, cerrahi ile tedavi edilmesi gerekmektedir. Endoksopik hipofiz bezi ameliyatlarında; her iki burun deliğinden veya bir tanesinden endoskopi vasıtasıyla girilerek kafadaki birtakım anatomik boşluklar, hava boşlukları ve sinüs boşluklarından da yararlanılarak hipofiz tümörünün bulunduğu yere ulaşılır ve o bölgedeki tümör çıkarılır.

Konforlu ameliyat psikolojiyi iyi yönde etkiliyor

Endoskopik hipofiz bezi ameliyatında kafatasının açılmamış olması ve ameliyat sonrasında herhangi bir pansumana ihtiyaç duyulmaması hastaya büyük konfor sağlar. Böylelikle taburcu olma süresi de çok kısalır. Ayrıca ameliyat yöntemi, hastadaki endişe ve paniği de azalttığı için ameliyat sürecine daha iyi karar verilmektedir. Tümörün tipine göre, patolojik evrelemesine, atipik olup olmamasına, agresif olup olmamasına göre bazen ameliyat sonrası radyoterapi, ilaç tedavisi de verilebilir. %3-5 kadar tekrarlama olasılığı söz konusudur.

Özellikli cerrahi her hasta için uygun olmayabilir

Ameliyat için hastanın daha önce burundan büyük bir cerrahi geçirmemiş olması gerekmektedir. Ayrıca doğal anatomik hava boşluklarının cerrahinin yapılabilmesi için yeterli olması şarttır. Bazen doğuştan var olan sinüs boşluklarının tamamen kapalı olması, ulaşılacak yol önünde bir kemik duvar olmasına neden olur. Bu durumda cerrahi zorlaşır veya imkansız hale gelir. Özellikle çocukluk çağındaki tümörlerde sinüs boşlukları yavaş yavaş geliştiği için bu bölgelerdeki cerrahiler çocuklarda çok daha zor olmaktadır.

Haber : Merve GÜLMEZ