Mehmet PALA / Köşe Yazarı

Lale Devri Çocuklarıyız Biz - Zamanımız Geçmiş

Lale Devri Çocuklarıyız Biz Zamanımız Geçmiş,

Aşk Şarabından Kimbilir En Son Hangi Şanslı İçmiş,

Dizeleriyle son zamanların güzel şarkısı, kulağa hoş gelen nağmelerle dolu. Bu güzel şarkı adını Lale Devrinden almış. Bu devir hangi devirdir? Geçen bir zamandır, Mazi de kalmıştır, Tarih'e konu olmuştur, Tarih'in sayfalarını aralayalım.

Osmanlı'nın Avusturya, Venedik ve Rusya ile yaşadığı inişli çıkışlı 35 yıl süren savaşlar artık bitmişti. 1718'de PASAROFÇA antlaşması ile barış yılları başlamıştır. Barış'ı temin eden PDİŞAH'ın damadı Sadrazam NEVŞEHİRLİ İBRAHİM PAŞA ile devam eden Medeni refah içindeki 12 yıldan ibarettir LALE DEVRİ.

Bu döneme, devre kadar yaklaşık 400 yıldır Devletin hakimiyetin etkin güçleri olan silahve askeri güçleri, Hristiyan Avrupalı ülkelerin her zaman üstündeydi. Fakat büyük gücün yeterli olmadığını 35 yıl süren savaşlarda anladılar.

Böylece de batıya yönelecek olan Medeniyetler Penceresi işte bu LALE DEVRİ olacaktı.

Sadrazamın dönemin Padişah'ı 3. Ahmet'e arz etmesinden sonra ülkede Devlet adına MATBAA açılmıştır. İlk basılan kitap RİSALEİ İSLAMİYE kitabı olmuştur.

Matbaa Teşkilatının kurulması ve çalıştırılması, teknik sorumlu olarak, teknik sorumlu olarak İbrahim Müteferrika ustanın ölümüne kadar 20 yıl sürdü. bu dönemde 27 kitap ve 23 Cilt basılabilmiştir.

Sadrazam Nevşehir'li İbrahim Paşa Padişah'ların kullandıkları AV BÖLGESİ KAĞITHANEYİ bir tür fuar alanı olarak düşünüp, bölgeyi zenginleştirmek adına lüks bir saray yaptırır.

Bugünkü Kağıthane Belediyesinin yol karşısında metrük olarak bulunan yanmış bina o yıllarda münbit bahçeleri, havuzları ve konak binalarıyla asrının en modern bir cenneti olarak, batılı tarih kitaplarında yazılıdır.

Bölgede ise Devletin üst kademelerindeki vezir ve Paşalar bu sarayı taklit edip, daha küçük saray türü konaklarını derenin kenarında ve Haliç kenarında Yalılar yaptırdıklarını dönemin gravürlerinden görmekteyiz.

Bu dönemde Romantizmin en gelişmiş aşaması DİVAN EDEBİYATI olarak yaygınlaşmıştır.

EVLİYA ÇELEBİ ( Bu bayram yerini görmeyen adam, Ruy, Dünyada birşey görmemiş sayılır. ) diyerek detayları veriyor.

Bu döndemde Hollanda dan büyük paralar verilerek ithal edilen LALE soğanlarının, İstanbulda Lale bahçeleri kurulmaya başlandı. Her tarafta Lale Bahçesi oluşturuldu. Lale Bahçelerinin yakılmaları ihtimaline karşı İTFAİYE TEŞKİLATI kuruldu.