MİLLETVEKİLİ SEZGİN BAKAN BEKİR PAKDEMİR SORULARI YANITLASIN

Aşağıdaki sorularımın Tarım ve Orman Bakanı Sayın Bekir Pakdemirli tarafından yazılı olarak yanıtlanmasını arz ederim.

Dünya zeytinyağı rekoltesi yaklaşık 3,2 milyon ton düzeyindedir. Ülkemiz, zeytin ve zeytinyağı üretiminde önde gelen ülkeler arasında yer almaktadır. Dünya zeytinyağı ihracatının %10’undan fazlasını karşılayan ülkemiz, dünyanın miktar açısından en büyük dördüncü zeytinyağı ihracatçısı konumundadır.Yağlık zeytin üretiminde en önemli illerimiz Aydın, İzmir, Muğla, Balıkesir ve Hatay’dır. Aydın, yağlık zeytin üretiminin yaklaşık %24’ünü; zeytinyağı üretiminin yaklaşık %21’ini  gerçekleştirmektedir.

Ülkemiz maalesef, zeytinyağı üreten ülkeler arasında kişi başına en az zeytinyağı tüketen ülke konumundadır. Üretici ülkelerden Yunanistan, İtalya, İspanya’da kişi başı tüketim 15 kilogramın üzerindeyken ülkemizde 2 kilogram civarındadır. İç tüketim yetersiz olduğu için ihracat ve uluslararası rekabet gücü daha önemli hale gelmektedir.

Ülkemizde zeytin ve zeytinyağı üretim maliyetleri, birçok diğer üretici ülkeye oranla yüksektir. Girdi maliyetlerinin yüksek olması, özellikle uluslararası rekabet açısından üreticileri çok zor duruma sokmaktadır. Bu nedenle üreticilerimizin rekabet gücünü koruyabilmek amacıyla diğer üretici ülkelerde sağlanan benzer düzeyde destekleme ödemeleri ve kamusal katkı sağlanması bir zorunluluktur.

Üreticilerin dış piyasalarda rekabetini arttıracak şekilde prim desteklerinin verilmesi, ayrıca üretimi, kaliteyi ve verimi arttırmaya yönelik uygulama ve teknolojilerin desteklenmesi, sektör açısından son derece hayati önemdedir. Ancak, üreticilerin desteklenmesi gerekmekteyken, bunun tam tersi yönde kararlar alınmaktadır. Geçmişte zeytinyağı üreticilerine dekar başına verilen destekler 160 kilogram
üzerinden hesaplanmaktayken, ilçeler bazında değişmekle birlikte 2019 yılında ortalama 90 kg üzerinden uygulanmaktadır. Yani bir dekardan 90 kg üzerinde zeytinyağı elde eden üreticilere, sadece 90 kg için destek ödemesi yapılmaktadır. Bunun anlamı, zeytin ve zeytinyağı üreticisinin daha az üretim yapmaya itilmesidir.
 

1) Zeytinyağı girdi maliyetlerinin zaten yüksek olmasına rağmen, üreticilere sağlanan dekar başına desteklerin 90 kilogram ile sınırlanmasının sebebi nedir?
2) Zeytinyağı üreticilerine verilmekte olan kg başına 80 kuruş destek, AB ülkelerinde
verilen 0,90 €/kg civarındaki destek ile kıyaslandığında oldukça yetersiz kalmaktadır.
Zeytinyağı üreticisi AB üyesi ülkelerle rekabet edebilmemiz için üreticilerimize yönelik desteklerin artırılması gerekmektedir. Bu yönde bir çalışmanız bulunmaktamıdır?

3) Dekar başına desteklerin azaltılması nedeniyle ülkemizde zeytinyağı üretiminin
azalacağı ve zeytin üreticilerinin ekonomik sıkıntıya düşeceği Bakanlığınız tarafından
göz önünde bulundurulmakta mıdır?

4) Zeytinyağı üretiminde kaliteyi ve verimi artırmaya yönelik herhangi bir tedbir,
düzenleme geliştirilmekte midir?

5) Ülkemiz maalesef zeytinyağı üreten ülkeler arasında kişi başına en az zeytinyağı
tüketen ülke konumundadır. Tüketimin artırılması hem zeytinyağı üreticilerine
ekonomik değer yaratacak, hem de halk sağlığına katkı sağlayacaktır. Bu amaçla
zeytinyağında %8 olan KDV oranının %1'e indirilmesine yönelik bir düzenleme
düşünülebilir mi?

6) Muhafaza ve nakliye sırasındaki kalite kayıplarının sıkı şekilde denetlenmesi, ayrıca
bunların önlenmesi için zeytinyağının azot korumalı paslanmaz çelik tanklarda
depolanması gerekmektedir. Bu doğrultuda, zeytinyağı sektöründe lisanslı
depoculuğun teşvik edilmesine ve modern laboratuvarların kurulmasına yönelik
teşvikler planlanmakta mıdır?

7) Aydın’da jeotermal enerji santrallerini, zeytin dahil olmak üzere çeşitli tarımsal
ürünlerin verimliliği üzerindeki olumsuz etkileri ile ilgili çeşitli araştırma ve raporlar
mevcuttur. Bu olumsuz etkileri ortadan kaldırmaya yönelik olarak Bakanlığınız
tarafından herhangi bir tedbir alınması düşünülmekte midir?