Reşat KARTAL : Federasyonlar Derebeyliğe Dönüşüyor…

ADÜ BESYO Öğretim Görevlilerinden Yrd. Doç. Dr. Reşat Kartal Ülkemizin Spordaki Başarısızlıklarının Sebeplerini ve Çözüm Yollarını AydınÖzel’e Anlattı.

Reşat Kartal : Üniversite Sporları Federasyonu seçimleri 5 Kasım’da 

5 Kasım’da Ankara’da Üniversite Sporları Federasyonu seçimleri var. Üniversite sporlar federasyon dünya üniversite sporları federasyonuna bağlı bir kuruluş. Dünyada her iki yılda bir kış ve yaz olimpiyatları yapılıyor. Buna Üniversiade deniliyor. Ülkemizde çok çeşitli branşlarda bu olimpiyatlara katılıyor. Üniversite öğrencilerinin katılımıyla yapılan bir faaliyet bütün olimpiyat sporları var. Futbol dahil atletizm, jimnastik, voleybol, basketbol var. Kış olimpiyatları var aynı şekilde. Üniversiteler arası müsabakalar her sene aralık ayında başlayıp mayıs ayına kadar devam ediyor. Mayıs ayında Türkiye spor oyunları adı altında bir ilde toplanılıyor ve orada finaller yapılıyor. Bu spor müsabakaları federasyon tarafından yönetiliyor.  Takım sporları süper lig, 1. Lig diye aşağıya doğru sıralanıyor. Bizim üniversitemizin de atletizmde güreşte derece yapan sporcularımız, futbolda süper ligde takımlarımız var. Diğer branşlarda da yine Türkiye dereceleri alan sporcularımız var.

Reşat Kartal : Gelişmiş ülkelerde sporcuların %90 ı üniversite öğrencisi

Üniversite öğrencilerinin yaş ortalaması 18-25 yaş arası ve bu yaş grubu sporun zirve yaşıdır. Dünyanın gelişmiş ülkelerde sporcuların %90 ı üniversite öğrencisi. Dolayısıyla elit sporcular üniversitelerde. Ülkemizde de eğitim seviyesi yükseldiği için birçok milli sporcu üniversiteli oldu. Mesela bizim üniversitemizde de çok sayıda milli sporcu var. Atletizmde, güreşte çok sayıda milli sporcularımız var.

Reşat Kartal : Üniversiteler daha fazla futbolun içinde olması gerekiyor

Futbolla ilgili son zamanlarda gündemde olan bir konu var. Futboldaki başarısızlıklar bazı sansasyonel haberlere de konu oldu. Futbol direktörümüz Fatih Terim aynı zamanda futbol takımının da teknik direktörlüğünü yapıyor. Futbol direktörünün görevi futboldaki tüm olayları yönetmek. Yani üniversite sporlarındaki futbol da futbol federasyonuyla bağlantılı demek. Birde futsal var salon futbolu. Üniversitelerde daha ön planda. Çünkü futbol federasyonunda spor salonları yok. Spor salonları üniversitelerde var. Dolayısıyla futsalda salonda yapılan futbol oyunu. Böyle olunca futsal milli takımının büyük bir bölümünü üniversitelerdeki öğrenciler oluşturuyor. Fatih Terim’le yapılan bir toplantıda üniversite futbol hocalarını ve spor koordinatörlerini toplantıya çağırmıştı. Avrupa şampiyonasından önce. Oraya gittiğimizde üniversitelerin daha fazla futbolun içinde olması gerektiği orada belirtildi hem Fatih Terim tarafından hem bizler tarafından. 

Reşat Kartal : Spor denildiği zaman akla futbol geliyor

Spor denildiği zaman akla futbol geliyor. Ülkemizde 62 tane branş ve federasyon var. Futbol bunlardan bir tanesi. Ama futbol çok daha popüler olduğu için spor denilince tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de futbol akla geliyor. Spor futbol değildir. İnsanlar 3. Ligdeki bir futbolcunun ayak numarasıyla özel hayatıyla ilgileniyor. Ama atletizmdeki bir sporcu dünya rekoru kırmış bununla ilgilenilmiyor. Dünya rekoru kırmış avrupada dereceler almış bir sporcunun adını bilmiyorlar. Bunun nedeni direk olarak ekonomiyle ilgili. Futbol ekonomisi ön planda, reklamla ilgili futbol dışında reklam verilmiyor. Bu kitleleri sürüklemeyle ilgili, futbol takımları kitleleri arkasından sürükleyebiliyor. Futbol gündem değiştirebiliyor. Ama bir jimnastik değiştirmiyor. Jimnastik sporunun zor olmasına rağmen ilgi olmuyor. Bunun nedeni futbolun diğer spor dallarından çok daha popüler olması. 

Reşat Kartal : Gençlerimiz hem eğitimlerinden oluyorlar hem de futbolcu olamıyorlar

Her sene yüzlerce çocuğumuz farklı kulüplerin alt yapısına girip futbol oynamaya başlıyor. Okulu bir kenara bırakıyorlar kendilerini futbola veriyorlar.  Ancak piramidin üst kısmına baktığımız zaman durum değişiyor. Artık yabancı oyuncu sayısındaki sınırı da kaldırdılar. Takımların yarısından fazlası yabancı, antrenörler yabancı bundan para da kazanamıyorlar o kadar genç heba olup gidiyor. Hem eğitimlerinden oluyorlar hem de futbolcu olamıyorlar. 

Reşat Kartal : Spora başlama çağında yetenek seçimleri yapılmalı

Sporun tanımına futbol ters düşüyor. Sporun tanımına bakıldığı zaman estetik, centilmenlik, güzellik, iyi insan, iyi vatandaş, kurallara uyma, sağlık hepsi içinde var ama futbola yönelimler bunların hepsini ortadan kaldırabiliyor. Bunların hepsinin eğitimle düzeltilmesi lazım. Bunun şartı alt yapıda spora başlama çağı olan 6-10 yaş arasında yetenek seçimi yapılmalı. Yetenek taramasından sonra bu çocuklar ayrıştırılmalı. Örneğin; sen çok iyi bir atlet olabilirsin, atletizmi de bölebiliriz, çok iyi bir uzun mesafe koşucusu olabilirsin, uzun atlamacı olabilirsin diye ayrıştırılabilir. Ama bu yapılmıyor. Veliler gündemde hangi sporlar varsa onlara yönlendiriliyor. 

Reşat Kartal : Sporcu yetiştirilirken bilimsel yöntemlerden faydalanılmıyor

Son olimpiyatlarda büyük bir hüsran yaşadık. Çokta yabancı transfer ettik kuzeylisi güneylisi Afrikalısı bunları aldık. Kendi ülkelerinde katılmaları mümkün değil ama bizim adımıza olimpiyatlara katıldılar. Bir müsabaka bile almadan geri döndüler. Olimpiyatlara katılmak çok büyük bir şeref ama onlar değil de kendi ülkemizdeki çocuklarımızla katılsaydık yine aynı başarısızlığı alırdık. Maalesef böyle yanlışlıklar yapıldı. Bunun nedende alt yapımızın iyi antrenörlerle hazırlanmaması. Bilimsel yöntemlerin kullanılması. Ülkemizdeki besyo bölümlerinden yeteri kadar faydalanılmıyor. Besyo içerisinde her branşta yetiştirilmiş olanlar var, uzmanlaşmış olanlar var bunlardan faydalanılmıyor. Alaylı mektepli diye bir olay var her kesimde olduğu gibi, alaylılar ön plana geçmiş durumda. Bilimi yeteri kadar sporun içine sokamıyoruz. Bunu yetkililerin yapacağı gerekli düzenlemelerle yapabiliriz diye düşünüyorum. 

Reşat Kartal : Statlarımız dünya standartlarının üzerinde

Tesisleşme konusunda dünyanın en iyi ülkelerinden biri konumuna geliyoruz yavaş yavaş. En büyük tesisler bizim ülkemizde. Hükümet politikalarında çok güzel tesisleşme var. Hem kış olimpiyatlarının yapılacağı, hem yaz olimpiyatlarının yapılacağı, hem de dünya şampiyonalarının yapılacağı tesislerimiz yapıldı. Statlarımız dünya standartlarının üzerinde, bu tesisleri kulüplerimiz değil devletimiz yapıyor. Ama bu tesisleri dolduracak sporcularımız yok. O tesislere layık sporcularımız yok. Bu duruma yakın zamanda yetkililerimiz el atarlar umarım. Çok uzun bir zaman değil 10 yıllık bir planda bireysel sporlarda çok büyük şampiyonlar yetişebilir. Takım sporlarında ise çok sayıda takımımız avrupada şampiyonluklar kazanır. 80 milyonluk nüfusa sahip ve nüfusunun çoğunluğunun genç olduğu bir ülkede tahmin ediyorum bilinçli yapılan çalışmalarla dünya şampiyonalarında Avrupa şampiyonalarında damgamızı vurabiliriz. 

Reşat Kartal : Federasyonlar derebeyliğe dönüşüyorlar

Federasyonlarımızın hepsi özerk ama bu kadar da serbest bırakılmamaları lazım. Serbest bırakılıyorlar ama daha sonra bu federasyonlar derebeyliğe dönüşüyorlar. Herkes kendine göre bir kavanoza giriyor ve o kavanozda kendi kurallarını uyguluyor. Halbuki devletin yukarıdan vereceği politikalar çerçevesinde hareket etmeleri gerekir. Federasyonların önce ülkem sonra ben diye düşünmeleri lazım. 

Reşat Kartal : Türkiye’de futbol sistemi yok

Ülke sporcusunu, çocuğunu alt yapıdan itibaren yukarıya taşıyabilmek için çok iyi bir sistemin olması lazım. Örneğin; dünyadaki futbol takımlarına baktığınız zaman milli takımların veya o ülkelerin kendi ekolleri vardır. Örnek vereyim; Brezilya futbol ekolü var, İngiltere ekolü var, Almanya ekolü, İspanya ekolü vardır. Ancak Türkiye’de bir futbol sistemi ekolü yok. Bunun için bir çabada yok. Nasıl olmalı, alt yapıdaki takımlar yukarıdan verilen programla hazırlanıp yukarıya çıktıkça aynı şekilde devam etmeli. Milli takıma gelen sporcuda aynı olmalı. Milli takımımızın oyuncularının yarısından fazlası yabancı alt yapılarında yetişmiş oyuncular. Türkiye de yetişip Türkiye’deki takımlardan milli takıma gitseler oradan da devam etseler oralardaki düzeyden daha fazla çıkacağına inanıyorum. Çünkü Türkiye’deki piramidin tabanı daha geniş, sen o tarafta 300 kişinin içinden seçiyorsun, Türkiye’de 300 bin kişinin içinden seçmen lazım. Yetenek taramasında şöyle bir söz vardır: sütçü beygirinden yarış atı olmaz. Yetenek seçimiyle bulacaksın yarış atını. O yetenek seçimi de çok geniş kitlelerin içerisinden bulunması lazım. Onun maalesef böyle zahmete girilip, böyle projeler faaliyete geçirilmiyor, kolayına kaçılıyor. Günü kurtarmaya bakılıyor. Sporda günüde kurtaramıyoruz. Maalesef hem olimpiyatlarda hem takım sporlarında yerlerde sürünüyoruz. 

Haber – Röportaj / Fotoğraf : Emrullah TURGUT