Vatan Şairi’nin Gözünden Bir Zamanlar Osmanlı

Edebiyat araştırmacısı ve akademisyen Emrah Pelvanoğlu “Tanzimat ve Metatarih: Namık Kemal'in Tarih Anlatılarının Poetikası”nda, Namık Kemal’in çalışmalarını merkeze alarak onun tarihi kavrayış yöntemini inceliyor. Bu doğrultuda yeni bir bakış açısı sunan Pelvanoğlu, okuru 19. yüzyıl Osmanlı’sının zihin dünyasında edebî bir tarih yolculuğuna çıkarıyor.

VakıfBank Kültür Yayınları’nın yayımladığı “Tanzimat ve Metatarih: Namık Kemal'in Tarih Anlatılarının Poetikası”, 1840 ile 1888 yılları arasında yaşayan, eserleri, fikirleri ve düzyazı çalışmalarıyla döneme damgasını vuran Namık Kemal’in hem yüzyıl figürü hem de ulusal bir kahraman olarak tarihselleştirilmesini amaç ediniyor.

Edebiyat araştırmacısı ve akademisyen Emrah Pelvanoğlu tarafından yazılan kitapta, Vatan Şairi’nin özgeçmişi, tarih anlatıları odağa alınarak değerlendiriliyor. Pelvanoğlu, “Bu bağlamda Namık Kemal’in bilgisini üreten biyografi ve edebiyat tarihlerinin ampirik vasıflarına eleştirel yaklaşıyor, onun bir kahraman figürü olarak kurgulanmasını mümkün kılan dilsel edimlerin, poetik bir araştırmasını ortaya koyuyorum” diyor.

Metodolojik yönteme dair…

Kitapta değerlendirmesini yaparken İtalyan siyaset felsefecisi Giambattista Vico (1668-1744) ile Amerikalı tarihçi Hayden White’ın (1928-2018) tarih felsefelerini ve metatarih kavramını merkezine alan Pelvanoğlu, edebî söylemin nasıl oluştuğunu ve çalıştığını araştıran kuramsal yöntemler bütünü olarak bilinen ‘poetika’ teriminin, çalışmasının bu minvaldeki ihtiyacını karşıladığını söylüyor. “Zira Namık Kemal’in tarihsel anlatıları ile meşgul olan çalışmam, ilgili metinlerdeki edebiyat/tarih söyleminin nasıl kurulduğu ve çalıştığı, onları ortaya çıkartan tarihselliğin nasıl ve ne kadar belirleyici olduğu ile doğrudan ilgiliydi” diyen Pelvanoğlu, şöyle devam ediyor: “Başlık seviyesinde kullandığım bir başka kavram ise ‘metatarih’. White’ın 1973 yılında yayımlanan başyapıtının da adı olan kavram, dil yoluyla kurulan ve kavranan tarihsel alanın araştırıldığı kuramsal yöntemin adı.”

Tarih anlatıları belirleyici etmen

Tarihsel Anlatının Poetikası: Vico ve White, Siyasalın Poetikası: Osmanlı Tarihyazımı, Bir Kahramanın Metatarihi ve Umuda Tarih Yazmak olmak üzere dört bölümden oluşan kitapta Pelvanoğlu, roman merkezli edebiyat tarihçiliği tarafından ikincilleştirilen tarih anlatılarının Namık Kemal’in düzyazı faaliyetleri arasında belirleyici bir rolü olduğunu söylüyor. Pelvanoğlu’nun araştırma çalışmasında, bilgiyi saptaması, süzgeçten geçirmesi ve okura aktarmasında bu argüman temel alınıyor. Kitapta ayrıca, Namık Kemal’in biyografisi detaylıca incelenirken, en bilinen yapıtlarını ürettiği 1866-1876 seneleri arasında yayımlanan Barika-i Zafer, Devr-i İstilâ ve Evrâk-ı Perîşan serisi gibi tarih anlatıları analiz ediliyor.

Namık Kemal’in düzyazı anlatılarının değerlendirilmesini içeren “Tanzimat ve Metatarih: Namık Kemal'in Tarih Anlatılarının Poetikası”, Vatan Şairi’ni tarihselleştirmeyi amaç edinen bir kitap. Ayrıca bir düzyazı faaliyeti olarak başlangıcı 15. yüzyıla dek uzanan Osmanlı tarihyazımının, Türkçe düzyazının çağdaşlaşması doğrultusunda gerçekleştirilen çalışmalarda dikkate alınması gerektiğini belirten önemli bir kaynak.

Künye

Eser Adı: Tanzimat ve Metatarih: Namık Kemal'in Tarih Anlatılarının Poetikası

Yazar: Emrah Pelvanoğlu

Sayfa sayısı: 288

Fiyatı: 28 TL

VakıfBank Kültür Yayınları (VBKY) hakkında

Milli sanat yaşamımızı evrensel açıdan zenginleştirmek, kültürel değerlerimizi de yaygınlaştırarak gelecek nesillere aktarmak amacıyla yayın hayatına başlayan VakıfBank Kültür Yayınları, vakıf kültürünün bugünkü emanetçisi olarak nesillerdir büyük, güçlü ve köklü bir aile olarak yoluna devam eden VakıfBank bünyesinde 2018 yılında kuruldu. “Ve Benzersiz Kitap” ilkesiyle hareket eden VBKY, kitapseverlere beşeri bilimler ile klasikler ağırlıklı altyapısı güçlü ve edebi eserler sunuyor.

Haber : Helin ÖDEN