Mustafa ÇAKIR / Köşe Yazarı

TEDAŞ ELEKTRİK GETİRMEK MECBURİYETİNDEMİ!

YAZLIK SİTELERİN ELEKTRİK TESİSLERİNİN TEDAŞ’A DEVRİ

Evet, TEDAŞ elektrik getirmek mecburiyetindedir. Ancaaaaak ! Onunda koşulları vardır. 1312 sayılı Türkiye Elektrik Kurumu kuruluş ve Görevleri hakkındaki kanunda, derki: “İmar içinde ve köy yerleşik alanları dâhilinde, bunlara ilaveten İl Özel idareleri tarafından yerleşme yeri kararı alınmış mezralar” da dâhil olmak üzere konut aydınlatması ve küçük sanat icra eden, sanayi abonelerine elektrik getirme ve bağlantı yapma görevi verilmiştir.

Müteakip yıllarda ülkemizin sosyoekonomik kalkınması ve tarıma dayalı yerleşim politikaları dolaysıyla elektriğe talep artmıştır. Artan talebi ülkemiz bütçesi ve yatırım programları karşılayamaz vaziyete gelmiştir. Bu durum karşısında halkın ihtiyaçlarının karşılanamaması bir takım tedbirler alınma mecburiyetini ortaya koymuştur.  Bu bağlamda Yaylaklar diye tabir edilen Yaylalar ile Yazlık diye tabir edilen ikinci yaşam alanları bir kararname ile bu yasa kapsamının dışında tutulmuştur. Ancak Bölgedeki en yakın (TEK) TEDAŞ hattından enerji müsaadesi verilerek Orta gerilim ve alçak gerilim elektrik tesisleri ile trafo tesislerinin müşteri diye tabir edilen Site sahipleri tarafından kurulması ön görülmüştür.

Aslında bu sitelerde belediyelerin imar planları dâhilindedir. Ancak yukarda sözünü ettiğim Kararnamenin ilgili hükümleri çerçevesinde ikinci konut tatil evi şeklinde değerlendirildiğinden devletin yatırım programlarının dışına atılmamış olmasına rağmen devlet tarafından yapılamamaktadır. Müracaat edildiğinde bekleyin yatırım programına teklif edelim denilmektedir. Peki, ne zaman girer, valla o bizim bileceğimiz iş değil bekleyeceksiniz, belki seneye, belki on yıl sonra, size bir süre veremeyiz denilmektedir.

Konutları bitmiş beklemeye tahammülü olmayan kooperatif ve siteler eli mahkûm kendi tesislerini yapmak zorunda kalmıştır. Şimdide Lisans Yönetmeliği kapsamında bu site başkanları suç işler durumdadır, bunun için elektrik tesislerini bir an önce TEDAŞ’a devretme gayreti içindedirler. Neden suçlu duruma düştükleri hususunda ise: Lisans yönetmenliği der ki “Milli misakı sınırlar içinde lisans almadan elektrik ticareti yapmak” suç sayılmıştır. Bu kooperatiflerde toplu olarak trafodan enerji almakta, üyelerini dağıtarak parasını tahsil etmektedir. Yani bir tür elektrik ticareti yapılmaktadır.

Fakat site sakini vatandaşlarımızda bu konuda fazlasıyla rahatsızdırlar. Çünkü devri tamamlanan komşu sitedeki arkadaşı 18 kuruştan elektrik parası ödemekte iken, devri yapılmayan sitede oturan vatandaş 35 kuruştan ödemektedir. Çünkü devri yapılmayan sitede oturanlara güvenlik amaçlı aydınlatma, trafo kayıpları ve hat kayıplarının bedelini de ödemektedir. Bu sebeple mağdur durumdadır.

Ancak tesislerini zamanında yaptırırken birçok elektrikçi Devlet kontrolü dışındaki bu tesisleri yaparken ucuz teklif verme, iş kapma yarışı içinde, TEDAŞ standartlarının dışında, elektrik yanacak kadar, tesisler kurmuşlardır. Şimdi TEDAŞ’a gel benim tesisimi devral dediğinizde, tesislerinizi benim standartlarıma uydur, diyerek expertiz raporu düzenleyip site başkanının eline veriyorlar. Buda sitede oturanları yeniden elektrik tesisi yaptırma, abonelik dosyalarının hazırlanması, uzaktan okumaya uygun elektronik sayaçların takılması, kaçak akım rölelerinin takılması gibi, kişi başına takriben bin ile iki bin lira arasında masraf getirerek site sahiplerinin bütçelerine ek yükler getirmektedir.

Ancak bu aşamada mevcut medeni kanun, tapu yasası ve 09.07.2008 tarihli Elektrik Piyasası Kanunu hükümleri çerçevesinde yapılabilecek en iyi formül, mevcut hukuk normları çerçevesinde TEDAŞ genel müdürlüğü tarafından üçüncü şahıs elektrik tesislerinin işletme ve bakım karşılığı devralınması ile ilgili uygulama talimatnamesi yayınlayarak yürürlüğe konulmuştur. Bu çerçevede gerekli devir işlemleri tamamlanarak site sahiplerinin sorunu çözülmektedir.

www.aydinozel.com Mustafa ÇAKIR